Κατά τις μινωικές παραδόσεις, οι Ιδαίοι Δάκτυλοι, οι Κορύβαντες και οι Κουρήτες,
ήταν οι συνοδοί της Ρέας στο νησί της Κρήτης και οι προστάτες του νεαρού κούρου της, τον Δία,
διότι αυτοί τον ανέθρεψαν και τον προστάτεψαν από νεογέννητο ακόμη.
 |
| Ρέα, η μεγάλη Μητέρα, που από αυτήν αναδύονται όλες οι μορφές της ύλης. |
Κουρήτες: Οι Κούρητες ήταν μυθολογικά τέκνα του Κρητού Απόλλωνος και της Νύμφης Ναίδας ή Νηίδας και σχετίζονται με τους πρώτους κατοίκους της Κρήτης, όταν ακόμα ονομαζόταν Αίθρα.
 |
| Ο χορός των Κουρήτων, γύρω από το βρέφος Δία. |
Τα ονόματα των Κουρήτων ήταν : Ηρακλής, Ιασίων, Ίδα, Επιμήδης και Πανοπαίος, όπου σύμφωνα με τον Απολλόδωρο, οι Κουρήτες ήσαν αρχαίοι Ιερείς του Διός. Άρα, υποθέτουμε ότι τα παραπάνω ονόματα ήταν επίπεδα μυήσεως των Μυστηρίων των Ιδαίων Δακτύλων.
Η Ρέα με τον Ιασίων, γέννησαν τον Κορύβα.
Ο Δίας με την Ίδα ή Ιδέα,γέννησαν τον πρώτο βασιλιά της Κρήτης, τον Κρής,από τον οποίο πήρε το όνομά του η Κρήτη.
Οι Κούρητες είχαν σχέσεις με τους 3 Τελχίνες, θεότητες μυστηριακές, που σχετίζονται με τα Μέταλλα (Χρυσός - Αργυρός - Χαλκός), οι οποίοι λέγεται ότι πρώτοι δίδαξαν στους ανθρώπους την επεξεργασία των μετάλλων και την χρήση της φωτιάς.
Στη Κρήτη μνημονεύονται ως «άγρυπνοι φύλακες» του Δία που κάλυπταν με τις ένοπλες ορχήσεις και τον θόρυβο των όπλων τους και των κρουστών οργάνων τους, τους κλαυθμούς του για να μη τον ακούσει ο θεός Κρόνος. Αλλά και γενικότερα πιστεύονταν ως ακόλουθοι του Δία όπως οι Σάτυροι του Διονύσου. Ο αριθμός των Κουρητών έφθανε τους δέκα.
Σ΄ αυτούς αποδίδεται κατά τις τοπικές παραδόσεις η εφεύρεση του πολεμικού χορού της «πυρίχης» ενώ στην Εύβοια θεωρούνταν οι εφευρέτες των κυνηγετικών όπλων και τιθασευτές.
Γενικά πιστεύονταν, ότι αυτοί έθεσαν τις βάσεις του πολιτισμού της κοινής συμβίωσης των ανθρώπων, προστατεύοντας τις πόλεις και τους πολίτες με ομόνοια και ευνομία, διευκολύνοντας την ιδιωτική ζωή με τη διδασκαλία της χρήσης της φωτιάς, της κατεργασίας μετάλλων, της χρήσης του τόξου καθώς και της υπόδειξης θρεπτικών ειδών, όπως το μέλι, και άλλων τροφίμων.
Κορύβαντες: Οι Κορύβαντες ήταν κατά μία παράδοση οι «πρώτοι άνθρωποι» πάνω στη Γη, ενώ κατά μία άλλη ήταν υπερφυσικές οντότητες που γεννήθηκαν πριν γεννηθούν οι ολύμπιοι θεοί. Οι Κορύβαντες αναφέρονται συνήθως ως εννέα ή δέκα, ή ως τρεις, αλλά συχνά, και ιδιαίτερα στις γενεαλογικές παραδόσεις, γίνεται λόγος για έναν Κορύβα ή Κύρβα.
 |
| Ο χορός των Κορυβάντων προς τιμή της Κυβέλης - Ρέας |
Τον πρώτο μύθο ενισχύει η μαρτυρία ότι οι Κορύβαντες αποκαλούνταν «δενδροφυείς». Σύμφωνα όμως με άλλη παράδοση, οι Κορύβαντες γεννήθηκαν από τα δάκρυα του Δία, δηλαδή από τη βροχή, που γονιμοποιεί τη γη. Τέλος, άλλες παραδόσεις λένε ότι οι Κορύβαντες ήταν απόγονοι των Ιδαίων Δακτύλων ή γιοι της Ρέας.
Επειδή οι Κορύβαντες σχετίζονταν στενά με τη λατρεία της Κυβέλης - Ρέας, αναφέρονται συχνά ως γιοι της, τους οποίους απέκτησε με κάποιο ήρωα της Σαμοθράκης. Η σύνδεση των Κορυβάντων με τον χορό οδήγησε στη σκέψη ότι ίσως είχαν σχέση με τις Μούσες κι έτσι από πολλούς αναφέρονται ως γιοι της Θάλειας και του Απόλλωνα ή του Δία και της Καλλιόπης. Οι Κορύβαντες αναφέρονται και ως γιοι του Κρόνου, ενώ κατά τους Ορφικούς κατάγονταν από την Περσεφόνη.
Οι Κορύβαντες λατρεύονταν με οργιαστικούς χορούς των πιστών, που χαρακτηρίζονταν ως «κορυβαντιώντες». Οι πιστοί καλούσαν τους Κορύβαντες με άγριες κραυγές και κινήσεις. Από τη μανία τους αυτοτραυματίζονταν κάποτε, καθώς χτυπούσαν τα κύμβαλα και τα τύμπανα με τη συνοδεία αυλού. Οι αρχαίοι αποκαλούσαν την κατάσταση αυτή της εκστάσεως ως «πλήρωση», η οποία χαριζόταν από το θείο. Ταύτιζαν τη μανία αυτή με το μεθύσι ή την ευγλωττία. Η ένταξη ενός ανθρώπου στους κορυβαντιώντες γινόταν με τη «Θρόνωση»: ο μυούμενος καθόταν πάνω σε ένα θρόνο, ενώ χόρευαν γύρω του.
Η συσχέτιση των Κορυβάντων με τους Ιδαίους Δακτύλους, που και αυτοί έπαιζαν κάποιο ρόλο κατά καιρούς στη λατρεία της Κυβέλης- Ρέας, αποτελεί μία ακόμα σύνδεση.
Οι Κορύβαντες συσχετίσθηκαν με τον θεό Διόνυσο όταν ταυτίσθηκαν με τους Κουρήτες, ενώ σχετίσθηκαν και με τουςΤελχίνες της Ρόδου.
Ιδαίοι Δάκτυλοι: Οι Ιδαίοι Δάκτυλοι ήταν γίγαντες. Κατάγονταν από το βουνό Ίδη της Κρήτης. Αποτελούσαν την ακολουθία της μητέρας των θεών, της Ρέας - Κυβέλης. Τους ονόμασαν «Δακτύλους» επειδή ήταν 5 τον αριθμό, όσα δηλαδή και τα δάκτυλα του ενός χεριού, ή επειδή ήταν πολύ επιδέξιοι στα χέρια, ιδίως ως προς την κατεργασία των μετάλλων, ή επειδή όταν τους γέννησε η μητέρα τους Ρέα, έμπηξε από τους πόνους του τοκετού τα δάχτυλά της στο χώμα, ή τέλος, γιατί γεννήθηκαν από τη σκόνη που έριξαν πίσω τους με τα δάχτυλά τους οι τροφοί του Δία. Αναφέρονται και περισσότεροι από 5 Δάκτυλοι, μέχρι τον αριθμό 15.
Άλλωστε ήταν μαγικός ο τρόπος που γεννήθηκαν: Κατά μια παράδοση, η Ρέα πρόσταξε τις ίδιες τις τροφούς τους, να πάρουν και να ρίξουν πίσω από το νεογέννητο σκόνη, από το ιερό χώμα, όπου θα γεννούσε η Μεγάλη Θεά. Από την σκόνη αυτή γεννήθηκαν οι Ιδαίοι Δάκτυλοι.
Η Ρέα τους δίδαξε την εξόρυξη των μετάλλων, αλλά και την τήξη και κατεργασία του σιδήρου, δια του πυρός.
Σύμφωνα με άλλη παράδοση, απλώς οι εκατό πρώτοι άνδρες που γεννήθηκαν ποτέ στην Κρήτη ονομάσθηκαν «Ιδαίοι Δάκτυλοι».
Οι Δάκτυλοι υποτίθεται ότι βρήκαν και κατεργάσθηκαν πρώτοι τον σίδηρο, ενώ κάποιες πηγές τους αποδίδουν και την καθιέρωση των Μυστηρίων. Σύμφωνα με την επικρατούσα παράδοση, που τους ταυτίζει με τους Κουρήτες, στους Δακτύλους εμπιστεύθηκε η Ρέα τη φύλαξη του βρέφους της, του θεού Δία.
Μία παράδοση των Ηλείων δίνει και τα ονόματα των 5: Ηρακλής (όχι ο συνώνυμος ήρωας), Παιωναίος, Επιμήδης, Ιάσιος και Ίδας. Ο μεγαλύτερος σε ηλικία ήταν ο Ηρακλής. Οι 5 αυτοί Δάκτυλοι ίδρυσαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ως εξής: ο Ηρακλής πρότεινε στους άλλους 4 να κάνουν αγώνες δρόμου καθώς πρόσεχαν τον μικρό Δία για να διασκεδάσουν και λίγο. Μετά τη λήξη των αγώνων, ο Ιδαίος Ηρακλής στεφάνωσε τους νικητές. Στη συνέχεια, πρότεινε να τελούνται οι αγώνες αυτοί κάθε 5 χρόνια, όσοι ήταν και οι Ιδαίοι Δάκτυλοι.
Μία άλλη, μάλλον αρχαιότερη, παράδοση, αναφέρει ότι οι Ιδαίοι Δάκτυλοι ήταν τρεις:
Ο Κέλμις, ο Δαμναμενεύς και ο Άκμων, όλοι τους παντοδύναμοι μάγοι.
Αυτοί οι μάγοι ήταν υπηρέτες της Αδράστειας, που πρώτοι άσκησαν την τέχνη του «πολυμήτιος» Ηφαίστου, κατεργαζόμενοι με τη φωτιά, το σίδερο και τον χαλκό.
